I. Tác giả
Tác giả La Quán Trung
II. Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Vị trí đoạn trích:
- Hồi 21 (Tào Tháo uống rượu luận anh hùng - Quan Công lừa mưu giết Xa Trụ).
b. Bố cục: 5 phần
+ Mở truyện: Hoàn cảnh ăn nhờ ở đậu dưới trướng Tào Tháo của Lưu Bị.
+ Thắt nút: Tào Tháo cho người mời Lưu Bị đến phủ.
+ Phát triển: Lưu Bị đưa ra những nhân vật anh hùng và Tào Tháo bác bỏ.
+ Cao trào: Tào Tháo đưa ra quan niệm về anh hùng, khẳng định mình và Lưu Bị là anh hùng, Lưu Bị sợ hãi đánh rơi đũa.
+ Kết thúc: Nhờ tiếng sấm, Lưu Bị khéo léo qua mặt Tào Tháo.
2. Tìm hiểu chi tiết
a. Nhân vật Lưu Bị
- Tình thế của Lưu Bị:
+ Thế lực còn yếu, phải nương dựa vào Tào Tháo.
+ Tìm mọi cách để giấu ý đồ chiến lược của mình.
- Phản ứng trước câu hỏi dò xét của Tào Tháo:
+ Giật mình, đánh rơi thìa đũa, ung dung cúi nhặt.
+ Dẫn câu nói của Khổng Tử.
+ Lợi dụng tiếng sấm che giấu thái độ và mưu đồ.
=> Khôn ngoan, thận trọng, bình tĩnh đối phó.
- Quan niệm về người anh hùng:
+ Cứu khốn phò nguy.
+ Báo đền nợ nước, yên định lê dân.
=> Có chí khí làm vua.
=> Tính cách tiêu biểu của Lưu Bị qua đoạn trích trên: trầm tĩnh đầy bản lĩnh, khiêm nhường, khôn ngoan, kiên trì, nhẫn nại thực hiện chí lớn.
b. Tính cách nhân vật Tào Tháo:
- Quan niệm về người anh hùng:
+ Chỉ đề cao tài năng cá nhân “phải hơn đời, chí lớn tung hoành bốn phương”.
+ Không thấy được yêu cầu đạo đức đối với người anh hùng.
+ Đa nghi, kiêu ngạo.
+ Có tài bao trùm vũ trụ.
- Bản chất:
+ Có tài thao lược nhưng mưu mô xảo quyệt.
+ Bằng mọi thủ đoạn để đạt được mục đích.
+ Đa nghi, kiêu ngạo nên chủ quan, thiếu cảnh giác.
=> Tính cách tiêu biểu của Tào Tháo qua đoạn trích trên: bản lĩnh, tự tin đến mức tự cao tự đại, chủ quan, coi thường Lưu Bị.
c. Giá trị nội dung:
Ngợi ca Lưu Bị - một con người khiêm nhường, thận trọng, kín đáo, khôn ngoan.
d. Giá trị nghệ thuật:
- Khắc họa tính cách nhân vật qua lời nói, cử chỉ, dáng điệu, chi tiết giàu kịch tính, tăng sức hấp dẫn của lời kể.
- Sử dụng hình ảnh thiên nhiên để làm rõ tính cách nhân vật.
Tác giả La Quán Trung
II. Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Vị trí đoạn trích:
- Hồi 21 (Tào Tháo uống rượu luận anh hùng - Quan Công lừa mưu giết Xa Trụ).
b. Bố cục: 5 phần
+ Mở truyện: Hoàn cảnh ăn nhờ ở đậu dưới trướng Tào Tháo của Lưu Bị.
+ Thắt nút: Tào Tháo cho người mời Lưu Bị đến phủ.
+ Phát triển: Lưu Bị đưa ra những nhân vật anh hùng và Tào Tháo bác bỏ.
+ Cao trào: Tào Tháo đưa ra quan niệm về anh hùng, khẳng định mình và Lưu Bị là anh hùng, Lưu Bị sợ hãi đánh rơi đũa.
+ Kết thúc: Nhờ tiếng sấm, Lưu Bị khéo léo qua mặt Tào Tháo.
2. Tìm hiểu chi tiết
a. Nhân vật Lưu Bị
- Tình thế của Lưu Bị:
+ Thế lực còn yếu, phải nương dựa vào Tào Tháo.
+ Tìm mọi cách để giấu ý đồ chiến lược của mình.
- Phản ứng trước câu hỏi dò xét của Tào Tháo:
+ Giật mình, đánh rơi thìa đũa, ung dung cúi nhặt.
+ Dẫn câu nói của Khổng Tử.
+ Lợi dụng tiếng sấm che giấu thái độ và mưu đồ.
=> Khôn ngoan, thận trọng, bình tĩnh đối phó.
- Quan niệm về người anh hùng:
+ Cứu khốn phò nguy.
+ Báo đền nợ nước, yên định lê dân.
=> Có chí khí làm vua.
=> Tính cách tiêu biểu của Lưu Bị qua đoạn trích trên: trầm tĩnh đầy bản lĩnh, khiêm nhường, khôn ngoan, kiên trì, nhẫn nại thực hiện chí lớn.
b. Tính cách nhân vật Tào Tháo:
- Quan niệm về người anh hùng:
+ Chỉ đề cao tài năng cá nhân “phải hơn đời, chí lớn tung hoành bốn phương”.
+ Không thấy được yêu cầu đạo đức đối với người anh hùng.
+ Đa nghi, kiêu ngạo.
+ Có tài bao trùm vũ trụ.
- Bản chất:
+ Có tài thao lược nhưng mưu mô xảo quyệt.
+ Bằng mọi thủ đoạn để đạt được mục đích.
+ Đa nghi, kiêu ngạo nên chủ quan, thiếu cảnh giác.
=> Tính cách tiêu biểu của Tào Tháo qua đoạn trích trên: bản lĩnh, tự tin đến mức tự cao tự đại, chủ quan, coi thường Lưu Bị.
c. Giá trị nội dung:
Ngợi ca Lưu Bị - một con người khiêm nhường, thận trọng, kín đáo, khôn ngoan.
d. Giá trị nghệ thuật:
- Khắc họa tính cách nhân vật qua lời nói, cử chỉ, dáng điệu, chi tiết giàu kịch tính, tăng sức hấp dẫn của lời kể.
- Sử dụng hình ảnh thiên nhiên để làm rõ tính cách nhân vật.