- PHẢN ỨNG ESTE HÓA
- a) Phản ứng của axit axetic với etanol xúc tác axit H2SO4đặc là phản ứng thuận nghịch
CH3COOH + C2H5OH $\overset{{{H}_{2}}S{{O}_{4}}\,,{{t}^{o}}}{\leftrightarrows}$ CH3COOC2H5 + H2O
- b) Este sinh ra bởi axit, ancol bất kì:
Ví dụ: 3CH2(COOH)2 + 2C3H5(OH)3 $\overset{{{H}_{2}}S{{O}_{4}}\,\,,{{t}^{o}}}{\leftrightarrows}$ (CH2)3(COOH)6(C3H5)2 + 6H2O
- Phản ứng este hóa là phản ứng thuận nghịch. Chiều thuận là phản ứng este hóa, chiều nghịch là phản ứng thủy phân este.
- Để tăng hiệu suất phản ứng thuận: + Tăng nồng độ chất tham gia. + Giảm nồng độ sản phẩm bằng cách: đun nóng để este bay hơi hoặc dùng H2SO4 đặc để hút nước. H2SO4 đặc vừa là xúc tác, vừa làm tăng hiệu suất phản ứng. |
* Riêng đối với este của phenol:
- Các este chứa gốc phenyl không điều chế được bằng phản ứng của axit cacboxylic với phenol mà phải dùng anhiđrit axit hoặc clorua axit tác dụng với phenol.
(CH3CO)2O + C6H5OH → CH3COOC6H5 + CH3COOH
- TÍNH HẰNG SỐ CÂN BẰNG:
Bđ a mol ------ b mol
Pư x mol ------ x mol ------ x mol ------ x mol
Sau pư (a-x) mol ------ (b-x) mol
KC = $\frac{[RCOO{{R}^{'}}][{{H}_{2}}O]}{[RCOOH][{{R}^{'}}OH]}=\frac{\frac{x}{V}\times \frac{x}{V}}{\frac{a-x}{V}\times \frac{b-x}{V}}=\frac{{{x}^{2}}}{\left( a-x \right)\left( b-x \right)}$
- TÍNH HIỆU SUẤT CỦA PHẢN ỨNG ESTE HÓA:
* Nếu a < b => H = x∕a . 100 => x = $\frac{H\times a}{100}$ a = $\frac{x\times 100}{H}$
Phương pháp giải nhanh + Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng: mancol + maxit = meste + mnước + Hiệu suất phản ứng este hoá H = $\frac{{{m}_{este\,\,TT}}}{{{m}_{este\,\,LT}}}$.100% |